بررسی مقایسه‌ای میزان خشونت خانوادگی تجربه شده در زنان دارای همسر معتاد و غیرمعتاد مراجعه کننده به مراکز پزشکی قانونی در شهرستان ارومیه در سال 1391

  بررسی مقایسه‌ای میزان خشونت خانوادگی تجربه شده در زنان دارای همسر معتاد و غیرمعتاد مراجعه کننده به مراکز پزشکی قانونی در شهرستان ارومیه در سال 1391     نادر آقاخانی [1] ، احسان موسوی [2] ، علی افتخاری [3] ، سامره اقتدار [4] ، عباس زارعی [5] ، نرگس رهبر [6] ، مریم مسگرزاده [7] ، علیرضا نیکونژاد [8] *     تاریخ دریافت 15/07/1392 تاریخ پذیرش 29/09/1392     چکیده   پیش زمینه و هدف: خشونت خانوادگی تجاوز فیزیکی است که توسط یک عضو خانواده علیه عضو یا اعضای دیگر صورت می‌گیرد، و غالباً این خشونت از سوی مردان نسبت به زنان روا داشته می‌شود. گرچه در بسیاری از کشورهای جهان خشونت علیه زنان منع گردیده و افراد از ارتکاب به آن باز داشته می‌شوند، ولی واقعیت آن است که خشونت علیه زنان در پس شعائر، آداب فرهنگی، هنجارهای اجتماعی و اعتقادات پناه می‌گیرد و پنهان می‌شود. اعتیاد نیز یکی از معضلاتی است که امروزه نه تنها زندگی میلیون‌ها انسان را به خطر انداخته، بلکه خانواده آنان را نیز با مشکلات زیادی رو به رو ساخته است. در این پژوهش توصیفی و مقایسه‌ای، 300 نفر از زنان مورد خشونت قرار گرفته ( که 39 نفر آنان دارای همسر معتاد بودند) بررسی شدند.   مواد و روش کار : جمع آوری اطلاعات مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه‌ای حاوی مشخصات فردی به روش مصاحبه حضوری انجام گردید. این پرسشنامه همچنین حاوی اطلاعات در مورد خشونت‌های فیزیکی، جنسی، اقتصادی و روانی-کلامی بود.   یافته‌ها: 39 زن (13 درصد) دارای شوهر معتاد بودند. میزان خشونت فیزیکی، جنسی و اقتصادی در زنانی که شوهر معتاد داشتند به ترتیب 3/92 درصد (36 زن)، 5/79 درصد (31 زن) و 9/76 درصد (30 زن) و نیز در زنانی که شوهر معتاد نداشتند به ترتیب 9/88 (232 زن)، 6/71 درصد (187 زن) و 9/88 (232 زن) بود. مشخص گردید که تفاوت میانگین کلی نمره‌های همسران معتادان و نامعتادان در خشونت تجربه شده و همچنین زیر آزمون‌های آن معنی‌دار است. همچنین این مطالعه نشان داد که به طور معنی‌داری خشونت فیزیکی(042/0= P ) و خشونت اقتصادی (036/0= P ) علیه زنان با شوهران معتاد بیشتر است. با این حال ارتباط معنی‌داری میان اعتیاد شوهر و خشونت جنسی وجود نداشت (35/0= P ).   بحث و نتیجه گیری : با توجه به بالاتر بودن میزان خشونت تجربه شده در همسران افراد معتاد،تلاش بر پیشگیری از اعتیاد در افراد متأهل از جمله دقت در آزمایشات قبل از ازدواج و از بین بردن عوامل موجب اعتیاد از جمله فقر و بی کاری ضروری است. پژوهش‌های دیگر در مورد مداخلات مؤثر در رابطه با کاهش میزان اعتیاد از جمله آموزش و مشاوره‌های حمایتی و مداخله‌ای در این راستا قابل توصیه است.   کلید واژه‌ها : خشونت خانوادگی، همسر معتاد،غیر معتاد، شهرستان ارومیه     مجله دانشکده پرستاری و مامایی ارومیه، دوره یازدهم، شماره یاز دهم ، پی در پی 52، بهمن 1392، ص 917-907     آدرس مکاتبه: بیمارستان طالقانی، دانشگاه علوم پزشکی ارومیه، تلفن: 3444591- 0441   Email: [email protected]   [1] عضو هیئت علمی دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی ارومیه   [2] عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تبریز   [3] مرکز پزشکی قانونی شهرستان ارومیه   [4] مربی، عضو هیئت علمی دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی ارومیه   [5] مرکز پزشکی قانونی شهرستان ارومیه   [6] کارشناس پرستاری، بیمارستان امام خمینی دانشگاه علوم پزشکی ارومیه   [7] عضو هیئت علمی دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی ارومیه   [8] بیمارستان طالقانی، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ارومیه(نویسنده مسئول)